Znate li šta je “Nebesko oko”?
Koristeći sferični radioteleskop otvora od pet stotina metara (FAST), nazvan i “Kinesko nebesko oko”, naučnici su dobili tačnu jačinu magnetnog polja u molekularnom oblaku, oblasti međuzvjezdanog medija koja izgleda spremna za formiranje zvijezda.
Naučnici su koristeći „Kinesko nebesko oko“ od oktobra 2017. do decembra 2021. identificirali preko 500 novih pulsara, te detektovali ukupno 1.652 nezavisna rafala iz jednog ponavljajućeg izvora brzog radiotalasa (FRB), najveći skup FRB događaja ikada otkrivenih u historiji.
Zašto je Kina napravila tako veliki teleskop i zašto je napravljen u provinciji Guizhou?
Ideja je prvi put predložena na konferenciji Međunarodne unije radionauke održanoj u Kjotu, Japan, 1993. Naučnici su se složili da bi trebalo izgraditi ogroman radio teleskop koji bi istraživao porijeklo svemira. Kineski astronom Nan Rendong prisustvovao je sastanku i razgovarao o tome sa drugim naučnicima u Kini, koji su iznijeli ideju za izgradnju prvog radioteleskopa na svijetu prečnika 500 metara. U to vrijeme najveći radioteleskop u Kini imao je samo 25 metara u prečniku.
Uz podršku vlasti, odabir lokacije i preliminarna istraživanja započeli su 1994. godine, a 1995. godine formiran je poseban tim za program. Krajem 1990-ih, najveći radioteleskop na svijetu bio je Arecibo teleskop Sjedinjenih Država, prečnika 305 metara, smješten u Portoriku.
Izgradnja FAST-a počela je 2011. i završena u septembru 2016. Otvoren je za domaće astronome u aprilu 2019. U decembru 2020. se srušio teleskop Arecibo, a FAST, koji može primiti elektromagnetni signal udaljen 10 milijardi svjetlosnih godina, postao je jedino “oko” da vidimo tako daleko u svemir. FAST je otvoren za globalni naučni sektor u aprilu 2021.
Koristeći FAST, naučnici su također otkrili najveći skup brzih radio rafala, ili FRB, koji bi mogli pomoći da se razjasni porijeklo misterioznih signala iz dubokog svemira. FAST bi trebao biti u stanju da otkrije do 120.000 FRB dnevno uz visoku osjetljivost. Osim toga, istraživači vjeruju da će FAST moći vidjeti slike s granice svemira za osam do deset godina.
Izvor: Fondacija za promociju i razvoj Inicijative “Pojas i put”
“Glas Kine”
